Contact

Historie
Jan Nienhuis Vereniging

Hoe is de Jan Nienhuis Vereniging ontstaan?

Historie van de Jan Nienhuis Vereniging

De oorsprong van de Vereniging Jan Nienhuis gaat terug naar de armoedig en roerige tijd vanaf 1850. De koningshuizen in Europa lagen onder vuur, er was sprake van revolutie, torenhoge werkloosheid onder de arme klasse en de levensmiddelen waren schrikbarend duur. Met name in de wintermaanden had de arme klasse het bijzonder moeilijk. Werk was er dan nauwelijks en dus ook geen inkomsten.  

In die tijd was Veessenaar Jan Nienhuis wethouder in Heerde (hij was sinds 1813 al raadslid en diende 53 jaar het openbaar bestuur in Heerde). De sociaal bewogen wethouder was, in schrijnende noodgevallen, die hem ter kennis werden gebracht, steeds bereid om financiële hulp te bieden. 
Toen de gemeente Heerde besloot te proberen een blijvende oplossing te vinden, ter bestrijding van de armoede, stond ook Jan Nienhuis gereed. Het college van burgemeester en wethouders in Heerde besloot over te gaan tot werkverschaffing, hiervoor werd een commissie in het leven geroepen. Daarbij sloeg men twee vliegen in één klap. De armen konden uit de algemene heidegronden (bijvoorbeeld op De Koerberg) een kruiwagen grind halen, deze vervolgens bij wethouder Nienhuis in Veessen afleveren om zo een kwartje per kruiwagen te ontvangen.

De aanpak werkte goed en men besloot enkele jaren later de commissie om te zetten in een ‘Vereniging tot werkverschaffing aan behoeftige ingezetenen van de gemeente Heerde’. De Vereniging kreeg van Jan Nienhuis een aanzienlijke som geld en van de rente van dat kapitaal kon aan de werkzame armen een bescheiden loon worden uitbetaald.  
De ´Vereniging tot werkverschaffing´ kreeg naast de schenking van Jan Nienhuis meerdere erfenissen, met name door schenking van gronden. Dr. Wessel Johannes Rakhorst schonk in 1940 bijvoorbeeld nog 15 hectare land in de uiterwaarden en 10.000 gulden.  

Het bestuur, dat altijd bestaat uit 13 leden, zet het werk van het eerste uur onverdroten voort. Als na de Tweede Wereldoorlog de sociale omstandigheden snel beter worden, met de WW-uitkering voor de werklozen en de AOW voor de ouderen gaat het bestuur met de tijd mee. Er werd een kleine wijziging van de statuten doorgevoerd, zodat ook andere noodzakelijke hulp geboden kon worden, met handhaving van de naam. Dat veranderde in 1978. De statuten werden aangepast om in het maatschappelijk kader van deze tijd te kunnen werken. De naam sprak niet langer aan en het toenmalige bestuur besloot de naam van Jan Nienhuis aan de vereniging te verbinden. Zijn schenkingen hebben immers de basis gelegd van een vereniging die tot op de dag van vandaag wil helpen bij bijzondere noden en behoeften.

Wie was Jan Nienhuis?

Jan Nienhuis, geboren 9 april 1784 was zoon van Alexander Nienhuis en Aaltje Zielhuis. Vader Alexander was niet onbemiddeld en zoon Jan boerde goed. Hij slaagde erin om het bezit aanzienlijk uit te breiden. Naar alle waarschijnlijkheid heeft hij  het huis tegenover de möle van Bats in Veessen zelf laten bouwen (1825) en er een groot deel van zijn leven gewoond. Als bezittingen verwierf hij vele tientallen bunders grond in de gemeente Heerde, hij was eigenaar van de molen in Veessen, bezat een aantal huizen en was eigenaar van steenfabrieken in Olst en Harculo.

De sociaal bewogen wethouder  was  in schrijnende gevallen van nood die hem ter kennis werden gebracht, steeds bereid om financiële hulp te bieden. En toen de gemeente Heerde besloot om te proberen een blijvende oplossing te vinden, stond ook Jan Nienhuis gereed. 

Jan Nienhuis overleed op 1 november 1866 en was tot zijn dood wethouder van Heerde. Hij werd begraven op de begraafplaats in Veessen waar zijn graf tot op de dag van vandaag wordt onderhouden door de vereniging die zijn naam draagt. 

Bezittingen Vereniging Jan Nienhuis

In 1866 stelde Jan Nienhuis (toen 82) eigenhandig een testament op waarbij ook nog eens veertig hectare land in het Hoornerbroek, het Assendorperbroek en het Zijbroek aan de Vereniging werd geschonken met als doel dat de opbrengst van kapitaal en landerijen ´ten eeuwigen dage voor de bestrijding van werkloosheid, tot wering van bedelarij en voor het verlenen van onderstand aan oude mensen, die niet meer in staat waren werk te verrichten, gebruikt moeten worden´.

Verkocht wordt er alleen als er een dringende reden is. In de jaren ´60 van de vorige eeuw is dat bijvoorbeeld de verkoop van het Scholtensbos dat wordt getaxeerd op 235.000 gulden. De grond is nodig voor de aanleg van de autosnelweg en op deze locatie wordt dan het Heerderstrand gegraven. Maar ook de gronden Monnikenbos in Wapenveld waar de gemeente het gelijknamige sportpark aanlegt in de ´70, zijn oorspronkelijk eigendom van de ´Werkverschaffing´ zoals de vereniging in de volksmond wordt genoemd.

De middelen om de doelstellingen waar te maken zijn anno 2010 de opbrengst van een 60 hectaren weiland, hoofdzakelijk in het Heerder-, Veesser- en Wapenvelder Broek en een bezit in spaargeld en effecten. De landerijen worden beheerd door een bestuurslid-beheerder en voorwaarde is dat uitsluitend inwoners van de gemeente Heerde van dit land gebruik kunnen maken.


Jan Nienhuis Vereniging
E. jnv@heerderfondsen.nl
KvK. 40101485
RSIN. 804857295

Privacyverklaring

Stel hier uw algemene vraag
Uw bericht is verzonden.
Uw bericht kon niet worden verzonden.